علی پهلوانی؛ حامد ابراهیمیان؛ فریبرز عباسی
چکیده
سامانه های آبیاری سطحی به‌صورت گسترده ای در مناطق مختلف دنیا به‌خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک استفاده میشود، اما، مدیریت نامناسب آن‌ها منجر به تلفات زیاد آب و کاهش بهره وری آب شده است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر محل استقرار مالچ پلاستیکی در آبیاری جویچه ای روی توزیع و حفظ رطوبت خاک و بهره وری آب در تولید ذرت علوفه ...
بیشتر
سامانه های آبیاری سطحی به‌صورت گسترده ای در مناطق مختلف دنیا به‌خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک استفاده میشود، اما، مدیریت نامناسب آن‌ها منجر به تلفات زیاد آب و کاهش بهره وری آب شده است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر محل استقرار مالچ پلاستیکی در آبیاری جویچه ای روی توزیع و حفظ رطوبت خاک و بهره وری آب در تولید ذرت علوفه ای بود. آزمایش در مزرعه ای در سال 1397 در کرج انجام شد. چهار تیمار مختلف از نظر محل استقرار مالچ در سطح خاک شامل مالچ روی پشته (R)، مالچ کف جویچه (F)، مالچ روی پشته و کف جویچه (FR) و تیمار بدون مالچ یا شاهد (C) در نظر گرفته شد. نمونه‌برداری از خاک به‌منظور اندازه گیری مقدار رطوبت یک روز قبل و سه روز پس از آبیاری با دور پنج روز و در تاریخ های مشخص به ترتیب در مراحل هشت برگی، ساقه رفتن و سنبله زدن از چهار نقطه (از اعماق 25-0 و 50-25 سانتیمتری از زیر پشته ها و جویچه ها) برای همه تیمارها انجام شد. میانگین درصد رطوبت حجمی خاک در طول فصل رشد به ترتیب برابر با 24/8، 23/8، 18/0 و 17/1 برای تیمارهای FR، F، R و C بود. نتایج نشان داد که مالچ پلاستیکی با کاهش تبخیر از سطح خاک تأثیر بسزایی روی حفظ رطوبت خاک داشت و تیمارهایی که دارای مالچ پلاستیکی در کف جویچه بودند (F و FR) دارای بالاترین مقدار رطوبت خاک در مقایسه با دیگر تیمارها بودند. بهره وری آب بر اساس ماده خشک تولیدی برای تیمارهای، F، FR، R و C به ترتیب برابر با 4/5، 4/4، 3/6 و 3/0 کیلوگرم بر مترمکعب و بر اساس وزن تر ماده تولیدی برای تیمارهای FR، F، R و C به ترتیب برابر با 7/6، 7/4، 5/7 و 4/7 کیلوگرم بر مترمکعب بدست آمد. بر پایه نتایج، استفاده از مالچ پلاستیکی در کف جویچه برای کاهش تلفات آب و افزایش بهره وری آب در آبیاری جویچه ای توصیه میشود. همچنین پیشنهاد میشود با توجه به نقش مالچ در حفظ رطوبت خاک در صورت استفاده از مالچ میتوان از تکنیک کم آبیای نیز بهره برد. بررسی جنبه‌های اقتصادی کاربرد مالچ هم در تحقیقات بعدی باید مورد توجه باشد.